Ông Nguyễn Ngọc Đàm, nguyên Chủ tịch Ủy ban Hành chính tỉnh, kể: Năm 1959, trong lần sang Bãi Cháy tiễn Bác về Hà Nội sau chuyến thăm khu Hồng Quảng, ông Vũ Kỳ (Thư ký riêng của Bác) có đưa cho ông một số số báo Vùng Mỏ mà Bác đã xem. Trong đó những bài đáng chú ý đều được Bác đánh dấu bằng chì đỏ…

Một số bài báo có bút tích của Bác Hồ hiện lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Quảng Ninh.

Hiện nay, Bảo tàng tỉnh Quảng Ninh đang lưu giữ được một số tờ báo có bút tích của Bác Hồ, gồm có 4 số báo Vùng Mỏ, 1 số báo Quảng Ninh, 1 số báo Thiếu niên Tiền phong. Những số báo này được phát hành trong khoảng thời gian từ năm 1962-1966. Các bài được Bác đánh dấu, hoặc đó là bài biểu dương những tập thể hay cá nhân lao động giỏi, sản xuất giỏi, gương mẫu; hoặc đó là bài phê bình những việc làm còn chưa tốt, cần chỉnh đốn trong sản xuất và sinh hoạt của một tập thể hay cá nhân được báo nêu.
Trên trang 2 của báo Vùng Mỏ số thứ ba ngày 13-3-1962 có bài “Vì sao huyện Hoành Bồ bán thóc cho nhà nước vượt kế hoạch?”, Bác xem và đã gạch chân những câu chỉ ra nguyên nhân “...xã viên HTX Cộng Hoà (xã Thống Nhất) đã đem tất cả số tiền thóc bán được gửi tiết kiệm”. Hay như trên báo Quảng Ninh số thứ năm ngày 29-12-1966 có bài “Ông Phùng Mằn sống nuôi trâu giữa rừng”- nói về ông Phùng Mằn, dân tộc Tày ở Hà Cối nuôi trâu giỏi. Bác xem và gạch chân dưới tên nhân vật và viết lên trên góc bài báo 4 chữ Hán “Dưỡng ngưu hảo nhân” (nghĩa là người nuôi trâu giỏi). Báo Thiếu niên Tiền phong số thứ sáu ngày 4-9-1964 có bài viết về hành động dũng cảm của em Ngô Quốc Chung ở Hòn Gai trong trận 5-8-1964, giữa lúc máy bay Mỹ lao vào đánh phá Hòn Gai, Chung đã không quản nguy hiểm chạy sang Nhà trẻ số 10, cạnh bến cảng Xí nghiệp bến Hòn Gai, cùng các cô giáo đưa các em nhỏ xuống hầm trú ẩn. Bác xem báo và khoanh tròn bằng mực đỏ vào chữ “Chung” bằng chữ Hán, đồng thời viết lên góc báo mấy chữ “Thưởng 1 huy hiệu”... Được biết, hiện nay chú bé Ngô Quốc Chung năm nào đã lên chức ông nội, ông ngoại và đang sinh sống cùng gia đình ở phường Cẩm Bình (thành phố Cẩm Phả).

Bên cạnh những bài biểu dương, Bác cũng quan tâm và bút phê vào những bài báo mang tính phê bình. Báo Vùng Mỏ số thứ ba ngày 21-8-1962, ở trang nhất có bài “Vì sao Bến Hồng Gai ngừng trệ sản xuất?”, Bác xem rồi đánh dấu những đoạn trọng tâm: “...Đến nay, máy móc hỏng dồn dập hoặc hỏng cùng một lúc thì sửa chữa không kịp nên bế tắc sản xuất... Từ đầu tháng đến nay, trên 3.500 tấn than nguyên khai còn bỏ đó vì sàng không hết”. Báo Vùng Mỏ số thứ năm ngày 23-8-1962 (cách số báo trên một ngày), có bài “Đoàn xe mỏ Cọc 6 vẫn còn tình trạng làm không hay, nghỉ không biết” và bài “Nếu cứ tình trạng này kéo dài, hỏi mỏ Đèo Nai làm sao hoàn thành kế hoạch?”. Bác xem và gạch chân những đoạn chỉ ra nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên.

Không chỉ đánh dấu những đoạn, câu đáng chú ý, Bác còn đánh dấu cả những chữ sai chính tả; như trong bài “Mỏ Hà Tu chủ quan trong sản xuất” trên báo Vùng Mỏ số thứ ba ngày 21-8-1962, thay vì chữ “trong” thì báo in nhầm thành chữ “trọng”. Bác đã khoanh tròn vào cái dấu nặng thừa ra ấy. Chưa hết, cũng số báo trên ở góc dưới trang cuối, Bác đã đánh một dấu hỏi vào bên cạnh dòng chữ: “In ở nhà in Vùng Mỏ khu Hồng Quảng” - như ngầm hỏi nhà in này địa chỉ cụ thể ở đâu v.v.. Những chi tiết tưởng như là nhỏ ấy cho thấy Bác đã xem rất kỹ các bài báo viết về Vùng mỏ, như Người vẫn thường xuyên quan tâm, theo dõi tình hình sản xuất than và đời sống của nhân dân Vùng mỏ. Đồng thời, cũng là những nhắc nhở rất tế nhị mà thấm thía với nhà báo, đó là phải chú ý từng câu, từng chữ, từng chi tiết trong bài viết…

Trần Minh