Sở dĩ kết quả lượng hàng hoá thông qua cảng trong hơn 2 năm qua đạt thấp, ngoài những nguyên nhân do tác động chung trong bối cảnh khó khăn của nền kinh tế, hoạt động sản xuất kinh doanh của Cảng Quảng Ninh còn đang bị tác động rất lớn từ những yếu tố khác. Đó là, Trạm cân điện tử giới hạn tải trọng xe trên QL18A đã làm ảnh hưởng lớn đến việc vận chuyển, lưu thông hàng hoá bằng đường bộ từ cảng Cái Lân đi các tỉnh phía Bắc và ngược lại.

Trong thời gian gần đây luồng vào cảng, vùng quay trở tàu, vùng nước khai thác trước cảng đã xuất hiện sa bồi nhanh, thời gian duy tu nạo vét kéo dài ảnh hưởng trực tiếp đến việc khai thác tàu, hạ tầng sau cảng còn thiếu và không đồng bộ, hệ thống đường sắt vào cảng Cái Lân đã bị tạm dừng thi công quá lâu, trong khi đó, tuyến đường bộ thì chật hẹp, đi qua nhiều khu vực đông dân cư, mặt đường xuống cấp, do vậy đã làm tăng giá thành vận tải từ cảng Cái Lân đi các khu vực khác. Dù đã rất nỗ lực khai thác thêm một số hãng tàu container khác vào cảng, nhưng do khó khăn chung của nền kinh tế nên các hãng tàu mới chỉ mang tính thử nghiệm, chưa có kế hoạch khai thác tuyến ổn định. Vào đầu quý II-2013 hãng tàu container NYK thông báo tạm thời cắt tuyến vào cảng Quảng Ninh do việc khai thác của hãng đang bị thua lỗ. Các mặt hàng chủ lực của cảng tiếp tục giảm sút mạnh như thức ăn gia súc, than, xi măng, sắt theo phế liệu…

Tàu vào làm hàng tại cảng Cái Lân.

Để vượt qua khó khăn này, Cảng Quảng Ninh đã làm khá tốt công tác thị trường và xây dựng chiến lược khách hàng để ký được nhiều hợp đồng dài hạn, đảm bảo ổn định các mặt hàng chiến lược thông qua cảng. Các trang thiết bị của cảng được bổ sung và hoàn thiện, năng suất xếp dỡ tăng cao, công tác an ninh trật tự được giữ vững, giảm tỷ lệ hao hụt hàng hoá, nên đã tạo được sự tin tưởng của khách hàng. Trước tình hình phải chia sẻ thị phần cho cảng khác, Cảng Quảng Ninh đã tập trung làm tốt công tác thị trường khai thác các nguồn hàng hoá khác bù đắp vào sản lượng và doanh thu thiếu hụt. Cộng với đó, mục tiêu phấn đấu cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2015 của tỉnh chắc chắn sẽ tác động cộng hưởng rất tích cực cho Cảng Quảng Ninh, khi các ngành công nghiệp trên địa bàn ngày càng được đầu tư phát triển, thì lượng hàng hoá xuất, nhập khẩu thông qua cảng sẽ tăng. Bên cạnh đó, hiện nay các dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng và mua sắm các trang thiết bị của cảng đã được bổ sung và cơ bản hoàn thành đi vào hoạt động sẽ góp phần nâng cao năng lực khai thác cảng và tạo ra bước phát triển mới. Các dịch vụ vệ sinh sau cảng từng bước sẽ được cải thiện và hoạt động chuyên nghiệp hơn. QL18A hoàn thành việc nâng cấp, cải tạo sẽ góp phần tăng cường lưu thông hàng hoá qua cảng.

Dù khá lạc quan với dự báo về tình hình chung, nhưng theo ông Vũ Khắc Từ, Phó Tổng Giám đốc, Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam (nguyên Tổng Giám đốc Cảng Quảng Ninh), trong bối cảnh đã được dự báo trước là còn rất nhiều khó khăn thì tốc độ tăng trưởng sản lượng hàng hoá xuất, nhập khẩu thông qua khu vực Quảng Ninh trong thời gian tới dù có tăng nhưng chỉ ở mức hạn chế. Giá cả các mặt hàng nhiên liệu, điện năng, vật tư, thiết bị luôn biến động và có chiều hướng gia tăng sẽ làm ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất kinh doanh của cảng. Trạm cân giới hạn tải trọng xe trên QL18A đã làm cho chi phí giá thành vận chuyển bằng đường bộ từ Cái Lân - Hạ Long đi các tỉnh phía Bắc tăng cao và làm giảm lượng hàng hoá thông qua cảng Cái Lân. Đây cũng chính là những lý do mà theo nguyên Giám đốc Cảng Quảng Ninh để tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy được lượng hàng hoá thông qua cảng cần nâng giới hạn tải trọng xe tại trạm cân điện tử trên QL18A từ 48 tấn lên 54 tấn. Đồng thời tái khởi động dự án đường sắt vào cảng Cái Lân, vì việc đưa tuyến đường sắt này vào hoạt động sẽ góp phần khai thác hàng hoá khu vực Tây Bắc và cửa khẩu Lào Cai. Cùng với đó sớm nạo vét tuyến luồng từ Hòn Một vào cảng Cái Lân để đảm bảo độ sâu -10m theo thiết kế ban đầu (hiện tại đang bị sa bồi ở mức -9,3m).

Cảng Quảng Ninh đã và đang khẳng định là một cảng biển nước sâu hiệu quả, tuy nhiên, để trở thành cảng biển trọng tâm tại khu vực phía Bắc, Cảng Quảng Ninh đang cần được kịp thời tháo gỡ những khó khăn.

Ngọc Lan