Với vị thế quan trọng được xác định trong Vùng kinh tế trọng điểm khu vực phía Bắc đã đặt cho Quảng Ninh yêu cầu mới trong định hướng không gian đô thị, hạ tầng kỹ thuật, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Đặc biệt năm 2012 Quảng Ninh xác định là Năm xây dựng chiến lược và quy hoạch, qua đó 4 quy hoạch quan trọng được lập với các nhà tư vấn tầm cỡ quốc tế, đó là: Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội; Xây dựng đô thị và hạ tầng kỹ thuật; Nguồn nhân lực; Sử dụng đất. Đây là tiền đề để Quảng Ninh ngày càng phát triển hiện đại, văn minh, hài hoà và bền vững.

Theo Quyết định của Chính phủ chỉ đạo trong lập quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2030 tầm nhìn 2050, nội dung về quy hoạch xây dựng đô thị và hạ tầng kỹ thuật được đặc biệt chú trọng. Nhận thức được tầm quan trọng đó, tỉnh đã xúc tiến việc thành lập đô thị mới và nâng cấp đô thị cũ trong một quy hoạch tổng thể thống nhất trên địa bàn. Hiện Quảng Ninh là địa phương duy nhất của cả nước có 4 thành phố trực thuộc tỉnh đó là Hạ Long, Móng Cái, Uông Bí và Cẩm Phả. Bên cạnh đó, tỉnh cũng đã thực hiện việc công nhận đô thị loại V cho 3 thị trấn Cô Tô, Cái Rồng và Đầm Hà. Đồng thời hoàn chỉnh dự án thành lập mới các thị trấn Hoành Mô, Bắc Phong Sinh với quy mô đô thị loại V; triển khai đề án nâng cấp thị trấn Tiên Yên từ đô thị loại V lên loại IV vào năm 2014. Trong lộ trình khá nhiều địa phương trong tỉnh sẽ nâng cấp đô thị với kế hoạch chỉnh trang khá cụ thể như TP Hạ Long từ đô thị loại II lên loại I vào năm 2013; huyện Đông Triều lên thị xã vào năm 2014; thị trấn Trới (Hoành Bồ) từ đô thị loại V lên loại IV năm 2014.

Một góc Khu đô thị mới Hùng Thắng (TP Hạ Long).

Để đáp ứng yêu cầu của sự phát triển, trong những năm qua tỉnh đã và đang triển khai lập, phê duyệt các quy hoạch xây dựng (QHXD) đô thị liên quan như: QHXD vùng kinh tế ven biển Móng Cái - Hải Hà - Vân Đồn, dọc tuyến đường cao tốc Hải Phòng - Quảng Ninh do Viện Kiến trúc quy hoạch đô thị và nông thôn (Bộ Xây dựng) triển khai, quy hoạch chung xây dựng (QHCXD) cho 15 đô thị, xây dựng nông thôn mới cho 125 xã, các KKT, KCN. Trên cơ sở QHCXD, tỉnh đã nhanh chóng triển khai lập quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết xây dựng các khu chức năng quan trọng, khu trung tâm tại các thành phố, thị xã, thị trấn, các dự án quan trọng, các khu du lịch, KCN, KKT như: Trung tâm Hạ Long, Cẩm Phả, Móng Cái, Quảng Yên, các khu chức năng KKT Vân Đồn. Trong kế hoạch lập và điều chỉnh quy hoạch chung, ngành Xây dựng đã thực hiện xong đối với các địa phương Đông Triều, Cẩm Phả, Cô Tô vào năm 2011; các địa phương Hạ Long, Móng Cái, Đầm Hà đã xong trong năm 2012 và huyện Hải Hà, TX Quảng Yên sẽ xong trong năm 2013. Đặc biệt, trong năm 2012 Sở Xây dựng đã phối hợp với các địa phương, ban, ngành của tỉnh rà soát, đánh giá các quy hoạch đã có, đề xuất và tổng hợp nhu cầu quy hoạch xây dựng năm 2012 và giai đoạn 2012-2015 như: Kế hoạch lập QHXD đô thị, hạ tầng kỹ thuật chuyên ngành trên địa bàn tỉnh; báo cáo đề xuất thuê tư vấn nước ngoài lập các quy hoạch, ý tưởng quy hoạch, phản biện quy hoạch của tỉnh Quảng Ninh, xin chủ trương cho lập QHXD vùng tỉnh; đề xuất tư vấn nước ngoài tham gia lập điều chỉnh đồ án quy hoạch chung xây dựng TP Móng Cái, Hạ Long…

Riêng đối với QHXD vùng tỉnh, Quy hoạch xây dựng vùng tỉnh Quảng Ninh đến năm 2030, tầm nhìn 2050 và ngoài 2050, Quảng Ninh phấn đấu trở thành vùng kinh tế trọng điểm tầm cỡ quốc gia và quốc tế, có môi trường đầu tư thuận lợi, chất lượng đô thị - nông thôn cao, phát triển tổng hợp, toàn diện và năng động. Mới đây, Sở Xây dựng Quảng Ninh và Công ty Nikken Sekkei Civil (Nhật Bản) đã ký kết hợp đồng lập quy hoạch xây dựng vùng tỉnh Quảng Ninh đến năm 2030, tầm nhìn 2050 và ngoài 2050. Việc lập quy hoạch xây dựng vùng tỉnh Quảng Ninh lần này là một bước quan trọng thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong những năm tới, nhằm chuyển đổi hoá mô hình kinh tế từ “nâu” sang “xanh” theo Nghị quyết đại hội lần thứ XIII của Đảng bộ tỉnh, đồng thời phát huy những tiềm năng lợi thế sẵn có của tỉnh Quảng Ninh về một vùng đất giàu tài nguyên thiên nhiên và có vị trí địa lý chiến lược quan trọng.  Theo Công ty Nikken Sekkei Civil và các chuyên gia, nhà quản lý xây dựng, việc lập quy hoạch xây dựng vùng tỉnh Quảng Ninh sẽ được thực hiện dựa trên kết quả nghiên cứu tài liệu thu thập, kết hợp với khảo sát hiện trạng, thị sát thực địa và yêu cầu của tỉnh Quảng Ninh. Quy hoạch chung này sẽ xúc tiến đẩy mạnh đầu tư, gia tăng ngân sách từ thuế, đảm bảo tạo việc làm ổn định cho người lao động và thúc đẩy nền kinh tế tỉnh Quảng Ninh phát triển vững mạnh, đồng thời góp phần nâng cao mức sống của người dân.

Với việc triển khai lập các quy hoạch xây dựng ở tầm nhìn mới sẽ định hướng cho Quảng Ninh chiến lược quan trọng trong tiến trình phát triển của tỉnh trong tương lai.

Hiểu Trân