- Xin ông cho biết thực trạng quản lý tài nguyên than trên địa bàn thành phố hiện nay?

Ông Nguyễn Đình Trung, Phó Chủ tịch UBND TP Uông Bí.

+ Nói về quản lý tài nguyên than thì phần phức tạp nhất là ngoài ranh giới mỏ, khu vực các doanh nghiệp có trách nhiệm bảo vệ tài nguyên song không được khai thác; còn phần trong ranh giới mỏ tức doanh nghiệp được phép khai thác thì lại rất ổn định. Hiện Uông Bí đang có 6 đơn vị hoạt động khai thác than trên địa bàn là Nam Mẫu, Vàng Danh, Vietmindo, Đồng Vông, Hồng Thái và Xí nghiệp Than Uông Bí. Cả 6 đơn vị trên đều có cái thuận là đã được Bộ Tài nguyên - Môi trường cấp giấy phép khai thác khoáng sản, có hồ sơ thiết kế, hồ sơ xin thuê đất, được xác định ranh giới quản lý tài nguyên và đã bàn giao mốc giới. Bởi vậy việc xác định quyền lợi và trách nhiệm của doanh nghiệp, chính quyền địa phương trong việc quản lý tài nguyên thuộc ranh giới của mình rất rõ ràng, cụ thể. Đây là cơ sở, hành lang quan trọng để địa phương cũng như doanh nghiệp tăng cường hiệu quả quản lý tài nguyên. Đến thời điểm này mà nói thì than Vàng Danh, Nam Mẫu là 2 đơn vị hầu như không để xảy ra tình trạng bị đào bới, trộm cắp than trong phạm vi quản lý. Các đơn vị Đồng Vông, Xí nghiệp Than Uông Bí công tác quản lý khó khăn hơn nên vẫn để xảy ra một số vụ nhỏ lẻ. Riêng Vietmindo thì phức tạp hơn, vẫn có một số người dân sống gần ranh giới lén lút vào tận khai trường, bãi thải để nhặt than.

- Nói như vậy thì công tác quản lý tài nguyên than của TP Uông Bí cũng có những cái khó riêng?

+ Đương nhiên là như vậy. Tôi chỉ nói về địa hình, diện tích quản lý tài nguyên than cũng như loại hình sản xuất than ở mỗi đơn vị doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn thì mỗi đơn vị mỗi khác và rất khó khăn. Đơn cử như Vietmindo là đơn vị khai thác than lộ thiên, tuy không xảy ra tình trạng đào bới, thăm dò than trái phép song lại dễ dẫn tới việc người dân nhặt, mót than, ăn cắp than, làm lộn xộn, mất trật tự ngay tại khai trường khai thác và bãi thải của đơn vị. Ngoài ra đơn vị này là doanh nghiệp nước ngoài hoạt động theo mô hình liên doanh song thực chất lại gần như độc lập, việc chỉ đạo cũng như đầu tư nhân vật lực cho công tác quản lý tài nguyên của đội ngũ lãnh đạo công ty cũng chưa thực sự tương xứng, nếu không muốn nói và còn thiếu và yếu. Còn đối với Đồng Vông và Xí nghiệp Than Uông Bí thì ranh giới quản lý tài nguyên than quá rộng và trải dài, không tập trung, trong đó nhiều diện tích nằm xen kẽ trong khu dân cư, lẫn vào đất vườn, đất lâm nghiệp của người dân. Như vậy đương nhiên trên một mảnh đất chịu quản lý của nhiều đơn vị chức năng nhưng thẩm quyền của mỗi đơn vị lại chỉ ở những “ô” nhất định, từ đó khó có thể xử lý kịp thời và triệt để khi sự việc xảy ra

- Trước những cái khó này thì TP Uông Bí đã có giải pháp tăng cường hiệu quả công tác quản lý tài nguyên than như thế nào?

+ Phải nói là trong những năm gần đây, đối với TP Uông Bí công tác quản lý tài nguyên nói chung, tài nguyên than nói riêng luôn được quan tâm, chú trọng cao nhất. Trên cơ sở những hướng dẫn, chỉ đạo của tỉnh, thành phố thường xuyên chỉ đạo các xã, phường, ngành chức năng, cơ sở doanh nghiệp có hoạt động sản xuất kinh doanh than tăng cường quản lý trong tất cả các hoạt động khai thác, chế biến, vận chuyển, kinh doanh than. Trong đó phát huy cao độ trách nhiệm của lực lượng chức năng trực thuộc. Với lực lượng này, nếu có thông tin về sự việc đào bới, thăm dò, vận chuyển, kinh doanh than trái phép thì bất kể ngày hay đêm đều tiếp cận, điều tra, xử lý ngay. Để tăng cường trong công tác này, thành phố còn thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành, các chốt canh gác mà nòng cốt là lực lượng công an để tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm liên quan. Ngoài ra thì TP Uông Bí duy trì rất hiệu quả công tác phối hợp chặt chẽ giữa hệ thống chính quyền và doanh nghiệp trong việc bảo vệ, quản lý tài nguyên than. Chính nhờ sự nỗ lực này mà công tác quản lý tài nguyên than của Uông Bí đang tốt dần lên. Thực tế đã có thời kỳ một số doanh nghiệp than để xảy ra tình trạng lộn xộn, tiêu biểu như ở khu vực bãi thải Vietmindo. Thế nhưng với quyết tâm cao độ, chỉ sau vài đợt ra quân chúng tôi đã dẹp yên và duy trì khá tốt đến thời điểm này. Từ đầu năm đến nay, công tác tuần tra, kiểm soát các hoạt động liên quan đến tài nguyên than của TP Uông Bí rất hiệu quả, tội phạm liên quan đến lĩnh vực này giảm hẳn.

- Ông đánh giá thế nào về vai trò, trách nhiệm của các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh than trên địa bàn trong việc bảo vệ, quản lý tài nguyên than?

+ Như đã nói ở trên, từ nhiều năm nay TP Uông Bí đều tổ chức ký cam kết phối hợp với các doanh nghiệp than trên địa bàn để quản lý tài nguyên than. Đáng mừng là hoạt động này không phải mang tính hình thức mà rất thực chất, hiệu quả. Hiện doanh nghiệp nào cũng có lực lượng chuyên nghiệp đảm nhiệm hoạt động này. Đối với từng sự việc cụ thể doanh nghiệp  nắm bắt tình hình, cung cấp phương tiện, vật liệu nổ… để phối hợp tiến hành triệt phá, xử lý. Ngoài ra hàng năm doanh nghiệp dành một phần kinh phí hỗ trợ các đơn vị chức năng triển khai các hoạt động trên.

- Như ông đã nói, công tác quản lý tài nguyên than vẫn luôn tiềm ẩn phức tạp và các hoạt động vi phạm về lĩnh vực này không chỉ làm thất thoát nguồn tài nguyên quý mà còn gây ảnh hưởng xấu đến trật tự xã hội. Vậy trong thời gian tới TP Uông Bí sẽ triển khai những giải pháp gì để tăng cường hiệu quả trong quản lý tài nguyên than trên địa bàn?

+ Chúng tôi sẽ tiếp tục duy trì và phát huy hiệu quả các giải pháp đã thực hiện trong thời gian qua. Trong đó đặc biệt chú trọng công tác tuần tra, kiểm soát các hoạt động liên quan đến sản xuất, vận chuyển, kinh doanh than trái phép; đồng thời phát động quần chúng nhân dân tố giác các đối tượng thăm dò, đào bới, mở cửa lò, lợi dụng triển khai các dự án để khai thác than. Chúng tôi cũng tăng cường khen thưởng kịp thời bằng vật chất và tinh thần đối với tổ chức, cá nhân tích cực quản lý, bảo vệ tài nguyên than. Bên cạnh đó, chúng tôi sẽ bằng nhiều biện pháp phát huy hơn nữa vai trò của doanh nghiệp trong lĩnh vực này, nhất là một số doanh nghiệp thời gian qua còn chưa thực sự cố gắng.

- Xin cảm ơn ông!

Việt Hoa (Thực hiện)