Quảng Lợi là một trong 3 xã khó khăn nhất của huyện Đầm Hà (cùng với Quảng Lâm, Quảng An). Thế nhưng, trong mấy năm gần đây, vùng đất này đã đổi thay rõ rệt. Đó là nhờ Quảng Lợi đã tham gia tích cực và có hiệu quả các phong trào đem lại lợi ích thiết thực cho người dân địa phương. Tiêu biểu như: Hội nông dân có phong trào thi đua sản xuất kinh doanh giỏi; Hội phụ nữ với phong trào phụ nữ tích cực lao động sáng tạo, xây dựng gia đình ấm no, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc; Đoàn thanh niên với phong trào 5 xung kích, 4 đồng hành; MTTQ với phong trào xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư...

Nhiều cánh đồng hoang khi xưa của thôn An Lợi giờ đây đã được phủ màu xanh của các loại cây hoa màu.

Sự đổi thay rõ rệt ở Quảng Lợi không chỉ thấy ở những thôn thuận lợi mà ở ngay cả 2 thôn khó khăn nhất xã là An Lợi và Châu Hà. Hai thôn này nằm ở phía bên kia sông Long Châu Hà. Do sông sâu cách trở nên mùa mưa lũ, trẻ em của 2 thôn không thể đến trường; còn bà con, nếu có sản phẩm muốn bán cũng đành cất làm “của để dành”. Hơn nữa, ở thời điểm trước năm 2010, khi đập Đầm Hà Động - công trình được đầu tư hơn 500 tỷ đồng đảm bảo cung cấp nước tưới cho 3.485ha lúa màu và nước sinh hoạt của 29.000 hộ dân của cả huyện Đầm Hà được xây dựng ở địa phận xã Quảng Lợi chưa xong, thì cả 2 thôn An Lợi, Châu Hà đều khó khăn vì thiếu nước, nhiều mảnh ruộng nứt nẻ không thể cấy trồng được. Cũng vì những lý do ấy, hầu hết các hộ dân ở cả 2 thôn đều là hộ nghèo. Có thời điểm, tỉnh phải hỗ trợ gạo cho bà con thôn Châu Hà. Riêng thôn An Lợi, còn cái khó nữa là địa hình không bằng phẳng. Đầu thôn và cuối thôn thì cao, giữa thôn lại trũng nên cả thôn chẳng khác nào cái chảo chứa nước mưa khi mùa mưa đến. Trong khi đó, hệ thống kênh mương của thôn lại quá ít không đủ dẫn nước, điều hoà nước, thành thử có những cánh đồng đầu thôn, cuối thôn chưa kịp đủ nước cấy thì giữa thôn đã bị ngập úng.

Đó là chuyện của 3 năm trước, còn bây giờ cuộc sống của bà con ở 2 thôn này đã hoàn toàn khác. Từ nguồn vốn của tỉnh, huyện, bà con đã được bắc chung cây cầu treo qua sông Long Châu Hà thuận tiện cho việc đi lại. Anh Nguyễn Văn San, Trưởng thôn An Lợi không giấu được niềm vui khi giới thiệu về những cánh đồng ngô xanh mướt: “Mảnh ruộng này trước đây phải bỏ hoang vì không có nước tưới. Bây giờ thì cả thôn chẳng có khu ruộng nào bị bỏ hoang nữa rồi”. Cũng theo Trưởng thôn San, từ năm 2010, thôn đã được xây dựng hệ thống kênh mương dài 1,3km, phủ gần kín diện tích đất hạn. Một số mảnh đất do địa hình cao, nước tưới tiêu không thể đến nơi, bà con thay thế bằng cách trồng mía. An Lợi giờ chỉ còn 24 hộ nghèo/140 hộ dân. Ngay như Trưởng thôn San, anh đã nhanh nhạy mở thêm dịch vụ bán vật liệu xây dựng tại nhà. Anh bảo: “Bà con bây giờ có của ăn, của để rồi, nên nhiều hộ đã có điều kiện xây nhà mới. Lại thêm mấy năm vừa qua, bà con hăng hái hiến đất làm đường, làm kênh mương, nên cửa hàng vật liệu xây dựng của gia đình tôi cũng khá bận rộn”.

Kể về đổi thay ở thôn Châu Hà, anh Triệu Văn Mộc cũng hồ hởi cho biết: “Sau khi đập Đầm Hà Động xây xong một số hộ dân có nguy cơ ngập lụt đã được chuyển đến nơi ở mới và họ đều ăn nên làm ra cả”. Điển hình như hộ Triệu A Chắn đã thoát nghèo và xây được ngôi nhà 2 tầng khang trang. Theo A Chắn, số tiền xây nhà anh tích góp từ mấy năm thu hoạch rừng và tiền hỗ trợ của nhà nước khi di dời sang nơi ở mới. Bây giờ ngoài làm ruộng, anh Chắn còn tranh thủ thời gian rảnh rỗi đi làm thuê để có thu nhập thêm. Trưởng thôn Triệu Văn Mộc cho biết thêm: “Thôn chẳng còn ai nghèo vì lười. Nhiều hộ, ruộng đồng để vợ con cầy cấy, còn chồng thì tranh thủ đi làm thuê kiếm thêm. Chứ không như ngày xưa không làm ruộng là rong chơi rượu chè. Châu Hà giờ chỉ còn 8 hộ nghèo/140 hộ dân thôi”.

Từ việc giảm được tỷ lệ hộ nghèo ở Châu Hà và An Lợi mà số hộ nghèo trong xã Quảng Lợi đã giảm đáng kể. Cuối năm 2012, xã chỉ còn 128 hộ nghèo (đầu năm 2011 cả xã vẫn còn 300 hộ); gần 200 hộ thoát nghèo; nhiều hộ vươn lên thành hộ khá giả. Rõ ràng, Quảng Lợi giờ đã khác xưa nhiều. Nói như Chủ tịch UBND xã Quảng Lợi, Ty Văn Hải: “Quảng Lợi bây giờ có nhiều cái lợi, đang thay thế dần những cái bất lợi ngày xưa”.

Anh Vũ