6 tháng đầu năm số thu ngân sách của tỉnh chỉ đạt 42% so với dự toán giao năm 2013, nguyên nhân chính khiến cho số thu đạt thấp chính là do hoạt động SXKD của các doanh nghiệp chưa có dấu hiệu phục hồi. Tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm phải tiếp tục thực hiện trong những tháng tiếp theo, hỗ trợ doanh nghiệp vượt khó chính là một trong những giải pháp để tăng thu ngân sách trong những tháng cuối năm.

Doanh nghiệp còn rất khó

Ông Phạm Văn Thể, Chủ tịch Hiệp Hội doanh nghiệp tỉnh cho biết: Dù từ đầu quý II tình hình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm của các doanh nghiệp đã có khởi sắc hơn so với thời điểm cuối năm 2012 và đầu năm 2013, nhưng các doanh nghiệp đều bán dưới giá thành nhằm duy trì sản xuất cũng như trả nợ ngân hàng. Trên thực tế hiện nay lãi suất ngân hàng vẫn rất cao, các doanh nghiệp đều đã thế chấp hết tài sản cho ngân hàng, hàng tồn kho lớn không tiêu thụ được, không có tiền trả đúng kỳ nên rất nhiều doanh nghiệp trong tình trạng nợ quá hạn các ngân hàng, từ đây bị xếp xuống hạng trong bảng tín nhiệm vay vốn. Trong lúc doanh nghiệp vay vốn đã khó thì giá thuê đất, tiền lương, bảo hiểm xã hội đều tăng.

Tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của tỉnh. Trong ảnh: Sản xuất sợi tại Nhà máy sợi của Tập đoàn Texhong tại KCN Hải Yên, TP Móng Cái). Ảnh: Bá Khang

Theo báo cáo thống kê của Phòng Đăng ký Kinh doanh (Sở Kế hoạch và Đầu tư) trong 6 tháng đầu năm, toàn tỉnh có 90 doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng hoạt động, tăng hơn 50% so với cùng kỳ với hai lý do chủ yếu là hoạt động không hiệu quả và trong giai đoạn đầu tư gặp khó khăn về vốn, có 56 doanh nghiệp đăng ký giải thể, tăng 19% so với cùng kỳ. Số doanh nghiệp gặp khó khăn tuy có giảm so với cùng kỳ nhưng trong những tháng qua tiếp tục có 246 doanh nghiệp không hoạt động, trong đó có 60 doanh nghiệp tạm ngừng không thông báo, 186 doanh nghiệp bỏ địa chỉ, không hoạt động và tự giải thể nhưng không đăng ký, đối tượng này chủ yếu tập trung tại hai địa bàn là TP Hạ Long và TP Móng Cái. Như vậy đến nay trên toàn tỉnh có gần 1.000 doanh nghiệp tạm ngừng sản xuất kinh doanh, chờ giải thể (chiếm 11%); gần 900 doanh nghiệp (chiếm 10%) trong tình trạng không hoạt động, bỏ địa chỉ, tạm ngừng kinh doanh quá thời hạn đang thuộc diện vi phạm, thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động.

Do tác động của khó khăn chung, nên trong 6 tháng đầu năm, toàn tỉnh chỉ có trên 500 doanh nghiệp thành lập mới đăng ký thuế, số doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn tăng cao đã ảnh hưởng trực tiếp đến số thu ngân sách nhà nước trên địa bàn. Cũng theo số liệu quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2012 của Cục Thuế thì có trên 34% doanh nghiệp báo cáo kinh doanh lỗ, chỉ có trên 38% số doanh nghiệp kinh doanh có lãi và số doanh nghiệp báo cáo kinh doanh lỗ tập trung chủ yếu là nhóm doanh nghiệp ngoài quốc doanh có quy mô nhỏ và vừa. Và chắc chắn trong bối cảnh của tình hình kinh tế từ đầu năm đến nay chưa có nhiều cải thiện thì số doanh nghiệp kinh doanh lỗ có thể sẽ còn tiếp tục tăng.

Giải pháp hỗ trợ đã cụ thể nhưng chưa quyết liệt

Để hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, Sở Tài chính đã thực hiện rà soát và phê duyệt đơn giá thuê đất đối với 105 dự án đến thời hạn điều chỉnh giá thuê đất trên địa bàn. Đồng thời báo cáo, tham gia sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định 121 của Chính phủ trong đó đề xuất Cục Quản lý tài sản công (Bộ Tài chính) nghiên cứu, bổ sung các dự án đến hạn điều chỉnh đơn giá thuê đất theo Nghị định 145/2005 của Chính phủ cũng được miễn giảm tiền thuê đất. Tiếp thu kiến nghị của các doanh nghiệp huyện Đông Triều, Sở Giao thông - Vận tải đã đưa nội dung gom 7 cảng bến bốc xếp trên sông Đá Vách (khu vực Kim Sen) thành Cụm cảng hàng hoá. Cùng với đó hoàn chỉnh Quy hoạch chi tiết phát triển giao thông đường thuỷ nội địa đến năm 2020 định hướng 2030 trình UBND tỉnh phê duyệt làm căn cứ làm việc cụ thể với các doanh nghiệp và tham mưu cho tỉnh lựa chọn một tổ chức, chủ cảng để đầu tư, quản lý khai thác. Đối với việc khuyến khích doanh nghiệp tham gia xây dựng nhà ở xã hội, Sở Xây dựng đã hướng dẫn Công ty CP Gốm màu Hoàng Hà và Xuân Lãm hoàn thiện hồ sơ, trình tự thủ tục để tham gia xây dựng nhà ở xã hội tại xã Kim Sơn (Đông Triều) và phường Bắc Sơn (TP Uông Bí). Đối với vướng mắc của Công ty CP Than Hà Tu về ký quỹ môi trường đã được Chi cục Bảo vệ môi trường (Sở Tài nguyên và Môi trường) hướng dẫn thực hiện cải tạo phục hồi môi trường từng phần, thực hiện hoàn thiện từng hạng mục công việc của Dự án cải tạo phục hồi môi trường đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt, khi hoàn thành xong hạng mục nào thì lập hồ sơ trình Bộ kiểm tra, nghiệm thu, xác nhận và cơ quan chuyên môn sẽ hướng dẫn Công ty rút tiền ký Quỹ bảo vệ môi trường theo quy định.

Dù đã được hỗ trợ giải quyết nhiều khó khăn nhưng theo Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh thì hiện nay giá thuê đất đang áp dụng của tỉnh vẫn còn cao so với các tỉnh, thành phố khác, nếu tiếp tục áp dụng giá thuê đất mới doanh nghiệp sẽ tiếp tục gặp thêm những khó khăn mới. Với cách tính giá thuê đất hiện tại chưa phù hợp, ví dụ cách tính giá thuê đất bám trục đường Quốc lộ thì tính khoảng cách bám mặt đường, độ cao, chiều dài, diện tích đất xây dựng, đất trồng cây xanh… được áp dụng chung một giá thuê đất cho tất cả các diện tích khu đất. Rồi trong việc tiếp cận vốn vay, Ngân hàng Nhà nước đã có nhiều giải pháp tích cực tạo thuận lợi để các doanh nghiệp được vay vốn kinh doanh, đã quy định trần lãi suất huy động nhưng lại không quy định mức trần lãi suất cho vay cho nên một số Ngân hàng thương mại cổ phần vẫn đưa ra các quy định chặt chẽ, lãi suất cho vay cao hơn so với ngân hàng thương mại Nhà nước. Ví dụ như Ngân hàng NN&PTNT cho tổ chức kinh doanh vay lãi suất ngắn hạn là 10,5-11%/năm, nhưng một số ngân hàng thương mại cổ phần cho vay với mức lãi suất từ 13-15%/năm.

Tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp là một trong những nhiệm vụ trọng tâm mà tỉnh đã dành nhiều chỉ đạo cụ thể, 7 cuộc gặp gỡ, đối thoại, làm việc trực tiếp đã được thực hiện trong 6 tháng đầu năm, nhiều vướng mắc đã được tháo gỡ. Tiếp tục thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường, giải quyết nợ xấu, đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo các ngành chức năng của tỉnh nghiên cứu xây dựng, điều chỉnh giá đất, giá thuê đất cho phù hợp nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp; có cơ chế lãi suất tiền vay phù hợp đối với các khế ước cũ để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp; rà soát thu hồi các dự án mà các nhà đầu tư chậm, kéo dài đầu tư, gây lãng phí tài nguyên để ưu tiên cho các nhà đầu tư có năng lực đầu tư thực sự.

Ngọc Lan