Một góc khu đô thị Cột 5 - Cột 8 mở rộng, TP Hạ Long.

Những bất cập của sự phát triển “nóng”

Những năm qua, Quảng Ninh đã có một giai đoạn phát triển cao về kinh tế - xã hội. Song song với đó là sự hình thành, phát triển mạnh mẽ của hệ thống đô thị trên địa bàn toàn tỉnh. Hiện tại, 14 thành phố, thị xã, huyện trong tỉnh đã được lập quy hoạch chung. Trên 50% diện tích đất xây dựng đô thị đã được lập quy hoạch chi tiết; 100% số các điểm dân cư nông thôn (125 xã) đã được lập quy hoạch theo Chương trình Nông thôn mới. Ngoài ra, trong thời gian qua, nhiều khu đô thị và khu dân cư mới, các khu đào tạo đã được lập quy hoạch làm cơ sở thu hút nguồn vốn đầu tư xây dựng và phát triển đô thị trên địa bàn toàn tỉnh. Sự tăng trưởng mạnh mẽ của các đô thị lớn và một số khu công nghiệp trong tỉnh đã thúc đẩy nhanh quá trình đô thị hoá của tỉnh. Việc cải tạo mở rộng và hoàn thiện từng bước hệ thống hạ tầng đã tạo điều kiện cải thiện quá trình liên kết hệ thống đô thị và các điểm dân cư nông thôn trong toàn tỉnh với các tỉnh xung quanh, từ đó thúc đẩy quá trình nhất thể đô thị hoá và nông thôn trên địa bàn tỉnh.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, phát triển hệ thống đô thị Quảng Ninh cũng đã bộc lộ không ít những tồn tại, bất cập. Đó là hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị hiện chưa đáp ứng được yêu cầu và tốc độ phát triển kinh tế - xã hội, công tác quy hoạch chưa thật sự đi trước một bước. Việc lập và quản lý quy hoạch mới chỉ chú trọng vào các khu đô thị mới, các dự án kinh doanh hạ tầng và chủ yếu do các doanh nghiệp thực hiện. Các dự án mang tính xã hội, như quy hoạch cải tạo các khu dân cư cũ, quy hoạch chỉnh trang đô thị, các đồ án thiết kế đô thị khu vực trung tâm, khu vực nhạy cảm về kiến trúc cảnh quan, các trục đường chính của thành phố chưa được quan tâm đúng mức. Chất lượng nghiên cứu các đồ án quy hoạch xây dựng được phê duyệt còn chưa cao, chưa tổng thể, chưa có tính toán dự báo nhu cầu phát triển đô thị và không khả thi trong thực tế, do vậy thường xuyên phải điều chỉnh quy hoạch... Do đó, nếu không được quy hoạch kịp thời sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ trong giai đoạn tới. Trong tương lai, nếu các đô thị của tỉnh tiếp tục duy trì đà phát triển “nóng” với mô hình phát triển chủ yếu theo “chiều rộng” và chỉ chú trọng phát triển công nghiệp, đô thị thì sẽ đem lại hiệu quả kinh tế - xã hội rất thấp, không cân đối, kém bền vững về môi trường và lãng phí tài nguyên đất đai.

Sẽ được điều chỉnh bằng đồ án quy hoạch tốt nhất

Chính vì vậy việc nghiên cứu lập quy hoạch xây dựng vùng với phạm vi toàn tỉnh, làm cơ sở lập quy hoạch lõi đô thị của tỉnh và lập quy hoạch chung xây dựng các đô thị khác của Quảng Ninh là rất cần thiết và cấp bách, cụ thể hoá Quy hoạch tổng thể phá triển kinh tế - xã hội tỉnh. Đây là mục tiêu và giải pháp có tầm chiến lược của tỉnh, làm cơ sở cho việc quản lý quy hoạch đô thị, đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, lập kế hoạch quản lý sử dụng đất đai, tài nguyên thiên nhiên, các nguồn lực hợp lý nhằm nâng cao chất lượng phát triển kinh tế - xã hội, góp phần thúc đẩy nhanh chóng quá trình công nghiệp hoá, hiện đại của tỉnh.

Với vị trí địa chính trị, kinh tế, quân sự đặc biệt được ví như “đất nước Việt Nam thu nhỏ”. Cơ hội lớn để phát triển kinh tế toàn diện, hiện đại, đa dạng, phong phú cả về công nghiệp, dịch vụ, nông nghiệp và khả năng hội nhập quốc tế sâu rộng. Từ những lợi thế đó, Quảng Ninh đã báo cáo và được Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho những cơ chế đặc biệt để mời, lựa chọn tư vấn nước ngoài tham gia lập quy hoạch, trong đó có Quy hoạch xây dựng vùng tỉnh. Công ty Nikken Sekkei Civil (Nhật Bản) là 1 trong 5 công ty tư vấn được chọn ở vòng cuối cùng trong giai đoạn lựa chọn sơ bộ của Hội đồng lựa chọn lập Quy hoạch xây dựng vùng tỉnh. Vừa qua, Sở Xây dựng và Công ty đã ký hợp đồng lập quy hoạch xây dựng vùng tỉnh Quảng Ninh đến 2030 và tầm nhìn 2050. Hiện tại, Sở Xây dựng cùng với Công ty Nikken Sekkei tích cực phối hợp chặt chẽ với các ngành, địa phương cùng đơn vị tư vấn, đặt quyết tâm cao nhất để nghiên cứu, đề xuất đồ án quy hoạch xây dựng vùng tỉnh Quảng Ninh với chất lượng và tầm nhìn tốt nhất, khả thi, đảm bảo tiến độ.

Theo đánh giá của đồng chí Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh tại lễ ký kết giữa hai bên thì việc lập quy hoạch xây dựng vùng tỉnh Quảng Ninh lần này là một bước cụ thể hiện thực về sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong những năm tới, nhằm chuyển đổi mô hình kinh tế từ “nâu” sang “xanh” theo Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII Đảng bộ tỉnh, đồng thời phát huy những tiềm năng lợi thế sẵn có của tỉnh Quảng Ninh về một vùng đất giàu tài nguyên thiên nhiên và có vị trí địa lý chiến lược quan trọng.

Hiểu Trân