Đào tạo kỹ thuật điện - nước tại Trường Trung cấp nghề Xây dựng và Công nghiệp Quảng Ninh.

Chuyện ở Trường Cao đẳng nghề mỏ Hồng Cẩm

Trường Cao đẳng Nghề mỏ Hồng Cẩm thuộc Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam có trụ sở chính tại TP Hạ Long. Ngoài ra, trường còn có các phân hiệu, trung tâm đào tạo tại Cẩm Phả, Hoành Bồ, Hạ Long, Tiên Yên, Móng Cái. Ngành nghề đào tạo nơi đây khá phong phú, như: Khoan, xúc, gạt, ô tô, sàng tuyển, xây dựng, cơ khí, nhiệt điện, sản xuất vật liệu nổ công nghiệp, khai thác hầm lò, khai thác lộ thiên... Bên cạnh đó, trường còn liên kết với các cơ sở đào tạo, các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh để thực hiện đa dạng hoá các loại hình đào tạo, tổ chức thực tập sản xuất cho học sinh, sinh viên gắn với đào tạo; xây dựng 200 màng lưới tuyển sinh tại các địa bàn tỉnh ngoài. Đặc biệt, trường đã có chính sách đãi ngộ với 3 nghề: Kỹ thuật khai thác hầm lò, kỹ thuật xây dựng mỏ, kỹ thuật cơ điện mỏ hầm lò như: Học sinh miễn học phí, tiền ăn và được ở ký túc xá miễn phí...

Tuy mở rộng địa bàn hoạt động, ngành nghề đào tạo đa dạng, các chế độ ưu đãi khá, song công tác tuyển sinh hệ cao đẳng, trung cấp nghề của trường ngày càng khó khăn. Cụ thể năm 2012, mặc dù các doanh nghiệp đăng ký đào tạo với trường cần 4.435 lao động ở 3 nghề: Khai thác mỏ, xây dựng mỏ, cơ điện lò (chỉ tiêu được giao là 4.241), song trường chỉ tuyển được 3.461 người, đặc biệt là nghề xây dựng mỏ, chỉ tiêu tuyển 900 học sinh nhưng chỉ có 185 người theo học. Ông Ngô Văn Tung, Phó Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Nghề mỏ Hồng Cẩm, cho biết: “Năm 2012 đã vậy, năm 2013 này, tuyển sinh trung cấp, cao đẳng nghề của chúng tôi còn khó hơn. Chỉ tiêu giao đào tạo thợ lò năm 2013 này khoảng 4.500, vậy mà đến giờ chúng tôi mới tuyển sinh được khoảng 1.000 học sinh”.

Bài toán khó tìm lời giải

Tuyển sinh cao đẳng, trung cấp nghề không chỉ là vấn đề khó khăn của Trường Đào tạo Nghề mỏ Hồng Cẩm, mà là tình trạng chung của rất nhiều trường trên địa bàn. Theo số liệu thống kê của Sở LĐ-TB&XH, toàn tỉnh hiện nay có 47 cơ sở dạy nghề; trong đó, 5 trường nghề, 7 trường chuyên nghiệp có dạy nghề, 7 trung tâm, đơn vị sự nghiệp khác có tham gia dạy nghề, 14 trung tâm hướng nghiệp và giáo dục thường xuyên cấp tỉnh và huyện, 10 cơ sở khác của các doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp có đăng ký hoạt động dạy nghề. Có thể thấy rằng, mạng lưới dạy nghề đa dạng, phủ đều hơn trên địa bàn toàn tỉnh. Đến hết năm 2012, tỷ lệ lao động qua đào tạo của tỉnh đã lên tới 55%; trong đó, qua đào tạo nghề là 43%. Tuy nhiên, số lao động có trình độ nghề cao vẫn không nhiều. Người theo học trình độ trung cấp, cao đẳng nghề hiện nay chiếm rất thấp, dù sau đào tạo, hầu như số này đều có việc làm. Hàng năm, các cơ sở dạy nghề trên địa bàn tỉnh tuyển sinh trên 30.000 người, song tỷ lệ học cao đẳng, trung cấp nghề chỉ chiếm khoảng 25%. Thậm chí, 6 tháng đầu năm 2013, các cơ sở dạy nghề tuyển sinh được 7.500 người thì chỉ có 18% theo học cao đẳng, trung cấp nghề.

Nguyên nhân của việc người lao động ngại theo học cao đẳng, trung cấp nghề là do thời gian đào tạo hệ này dài, thường mất 18-36 tháng. Một số nghề có việc làm ngay tập trung nhiều vào xây dựng, khai thác mỏ… Tuy nhiên, dư luận về nghề nhiều lúc phản ánh chưa đúng khiến mọi người e ngại theo học. Thêm vào đó, ở nhiều tỉnh, thành hiện nay, khu công nghiệp cũng khá phát triển, đòi hỏi trình độ nhân lực không cao, nên thu hút lớn lực lượng lao động, mặc dù mức lương của họ thấp hơn. Trong khi đó, chưa có quy định nào bắt buộc thợ xây, điện dân dụng hay lao động trong các doanh nghiệp sản xuất… phải có chứng chỉ đào tạo nghề nên họ có thể theo các đội xây dựng, vào làm việc ở các doanh nghiệp mà không cần đào tạo tại trường. Với học sinh Quảng Ninh, nhiều người còn tâm lý không thích theo học các trường trong tỉnh, không muốn học ở trường nghề, trong khi đó, công tác định hướng nghề nghiệp cho học sinh phổ thông vẫn chưa tốt. Thêm nữa, theo đánh giá của Sở GD-ĐT, hiện nay, nhiều trường nghề trên địa bàn chưa có sự kết nối với các trường phổ thông… Để giải quyết những khó khăn trên, sự phối hợp chặt chẽ giữa Sở GD-ĐT, Sở LĐ-TB&XH trong việc định hướng cho học sinh phổ thông, gắn kết giữa các trường đào tạo nghề và các trường phổ thông là rất quan trọng. Đồng thời các trường nghề cần chủ động, năng động hơn trong việc gắn kết với các doanh nghiệp trên địa bàn, vừa tạo việc làm cho học viên sau đào tạo, vừa tranh thủ sự hỗ trợ, giúp đỡ của doanh nghiệp cho nhà trường, cho học sinh theo học. Có như vậy, việc thu hút học sinh theo học cao đẳng, trung cấp nghề mới được cải thiện hơn.

Thu Nguyệt